Debby Gerritsen over gender en taalgebruik
In een recente reflectie op de rol van taal in onze samenleving heeft Debby Gerritsen de term ‘meisjesnaam’ onder de loep genomen. Zij stelt dat deze term niet alleen taalkundig, maar ook cultureel beladen is, en dat het gebruik ervan ons iets vertelt over de historische machtsverhoudingen tussen mannen en vrouwen. Gerritsen pleit voor een heroverweging van de taal die we gebruiken, vooral in onze regio Noord-Brabant.
Het gebruik van de term ‘meisjesnaam’ impliceert dat een vrouw pas echt meetelt wanneer zij getrouwd is of een relatie heeft. In het Engels onderscheiden we nog steeds tussen ‘Miss’, ‘Mrs.’ en ‘Ms.’, waarbij vrouwen altijd een label krijgen afhankelijk van hun burgerlijke staat. Mannen daarentegen worden simpelweg aangesproken als ‘Mr.’, ongeacht hun persoonlijke situatie. Dit verschil in aanspreekvormen laat zien hoe onze taal is doordrenkt met traditionele genderrollen die door de jaren heen zijn voortgezet.
Gerritsen wijst erop dat deze ongelijke behandeling niet alleen taalkundig is, maar ook sociaal en cultureel. In veel dorpen en steden in Noord-Brabant, zoals in het pittoreske Oisterwijk of het bruisende Tilburg, zijn genderrollen nog steeds sterk aanwezig in het dagelijks leven. Wanneer jonge vrouwen hun achternamen behouden na het huwelijk, kan dat leiden tot gesprekken over identiteit en persoonlijke keuze. Het is een manier om te breken met traditionele verwachtingen, maar het kan ook weerstand oproepen binnen meer conservatieve gemeenschappen.
De discussie rondom de term ‘meisjesnaam’ is dus niet slechts een kwestie van taal, maar raakt aan bredere thema’s zoals emancipatie en gendergelijkheid. Gerritsen roept op tot bewustwording en verandering in hoe we met taal omgaan. Ze stelt voor om meer genderneutrale termen te gebruiken die recht doen aan de gelijkwaardigheid van alle individuen, ongeacht hun geslacht of burgerlijke staat.
Lokale initiatieven in Noord-Brabant hebben al geleid tot gesprekken over genderneutraal taalgebruik in scholen en gemeenschappen. Enkele voorbeelden zijn:
- Workshops over genderinclusieve communicatie in scholen in Breda.
- Gesprekken in culturele centra over de impact van taal op identiteit in Eindhoven.
- Projecten die jonge mensen aanmoedigen om na te denken over hun eigen naamgeving en identiteit in Den Bosch.
Door deze gesprekken te voeren, kunnen bewoners van Noord-Brabant actief bijdragen aan een inclusievere samenleving waarin iedereen zich gehoord en gerespecteerd voelt. De uitdaging ligt in het omarmen van de veranderingen die nodig zijn om een gelijkwaardige toekomst tegemoet te gaan, waarbij onze taal ons niet langer beperkt maar ons juist verbindt.
